Rakım hastalığı yüksek irtifalarda hızlı çıkışta oluşan bir hastalıktır (2500 m üzerinde). Bunun nedeni, havada düşük atmosfer basıncı ve daha az oksijen olması ve alışık olmayan organizmanın hücrelerinde oksijen yetersizliğine yol açmaktadır. Belirtiler genellikle, 2500 metre rakım yüksekliğine çıkıldığında - 24 saat içinde ortaya çıkar.
İrtifa hastalığının hafif belirtilerinin 25% seyahat ederken, deniz seviyesinden 2500 metre yüksekliğe ulaşıldığında ve 75% -4500 metreye erişildiğinde. Belirtilerden bazıları:
- Baş dönmesi ve baş ağrısı
- Yorgunluk
- Uyku bozukluğu
- Hazımsızlık, iştahsızlık ve kusma
- Bulantı
- Yüz, eller ve bacaklarda şişme
- İshal
Pek çok dağcıda belirtiler yüksek rakımda 6 saat geçirdikten sonra görülmeye başlar. Kişi aynı rakımda kalırsa belirtiler 2-4 gün içerisinde azalmaktadır.
İrtifa hastalığının daha tehlikeli şekilleri şunlardır:
Akciğer ödemi (HAPE – High altitude pulmonary edema).
Akciğer ödemi kalp içi basınç artışı veya çeşitli kimyasal veya mekanik etkenler sonucu akciğerdeki damarların geçirgenliğin artması ile akciğer dokusuna ve hava keseciklerine Sıvı dolması olarak tarif edilebilir. Kişinin nefes alması zorlaşır, bazen ölüme yol açabilir.
Belirtiler:
- Baş ağrısı ve halsizlik
- Öksürük
- Solunum güçlüğü
- Göğüs ağrısı
- Halsizlik
- Bağırsak ve idrar fonksiyonlarının bozulması
- Bulanık görme, baş dönmesi, anormal koordinasyon ve zihinsel fonksiyonlar
Beyin ödemi (HACE – High altitude cerebral edema). Beyinde hücreleri arasında sıvı toplanması olarak ifade edilebilir ve çoğu zaman ölüm ile sonuçlanır.
Belirtiler:
- Baş ağrısı
- Aşırı yorgunluk, uykusuzluk, halüsinasyonlar
- Zihinsel işlemlerin zayıflaması
- Konuşma sorunları
- Görme sorunları
- Kusma
- Bacaklarda felç
- Hafıza kaybı
Bu belirtilerden herhangi birini yaşarsanız, hemen belirtilerin azaldığı noktaya inmelisiniz.
Irtifa hastalığını önleme:
- Günde en az 4- 6 litre sıvı tüketiniz
- Alkol, tütün, çay, kahve ve sakinleştiricilerde kaçının
- Belirtiler geçene kadar yükseğe tırmanmayın
- Belirtiler 2 gün içinde azalamaz ise, hemen alt irtifaya inin
- Karbonhidrat açısından zengin gıdalar yiyin ve yağlı yiyeceklerden kaçının
Seyahatinizden önce mutlaka seyahat sigortası yaptırınız. Sigorta yurtdışında tüm gerekli masrafları karşılayacaktır.